Sabah İçtiğiniz Kahvenizi Nasıl Tercih Edersiniz?

Kahvenizi nasıl alırsınız?

Sabahın üşengeçliğinden, dünün yorgunluğundan, kendi kendine kapanan göz kapaklarından kurtulmak için bir bardak kahve dünyanın her yerinden birçoklarının değişmez tercihi. Yıllardır süregelen gündüzleri bu kafein deposu içeceği yudumlama alışkanlığı değişmese de, değişen bir şey var ki o da hangi kahveyi içtiğimiz. Türkiye’yi ele alacağımız bu yazımızda hangi zincir kahve mağazalarını ve hangi kahve markalarını tercih etmemizin dünyaya ve dünya ekonomik düzenine etkisine değineceğiz.

2022 yılı verilerine göre tercih edilen zincir kahve mağazalarının başını Starbucks ve Kahve Dünyası çekiyor. Yüzde 44,2’lik güçlü bir oranla zirvenin sahibi olan Amerika merkezli Starbucks, bünyesinde 402 bin çalışan barındıran “Fortune 2023 Dünya’nın En Çok Beğenilen Şirketleri Sıralaması”nda gıda hizmetleri sektöründe birinci sırayı ve genel sıralamada ise kendisine on dördüncü sırayı kendine yer edinen çok büyük bir şirket Starbucks.

Tüm bunların dışında günümüzdeki protestolara maruz kalan bu şirketin kurucusu Howard Schultz da bahsedilmeye değer bir profil. Gerek politik görüşleri gerek siyasi rol almaları açısından çokça okların gösterdiği bir kişi olarak karşımıza çıkmakta Schultz. Filistin karşıtlığı gösterdiğine dair iki neden var. Orta Doğu’da antisemitizmin artması ile ilgili 2006’daki açıklamaları ve 1998’de  Amerika-İsrail ittifakında kilit rol oynaması sebebiyet gösterilerek Aish HaTorah Kudüs Fonu tarafından kendisine “İsrail’in Ellinci Yılı Siyonist Dostu Saygı Ödülü” takdim edilmesi. Aynı zamanda kendini aktif bir Siyonist şeklinde tanımlayan Shultz bu fonun yüksek bütçeli bağışçılarından biri. Uluslararası bir eğitim organizasyonu olan, mirası keşfetme eğitimleri veren bu fonu dünya çapında Siyonizm ağı ören bir kuruluş şeklinde tanımlayanlar da mevcut. Verdiği burslarla ABD’deki en iyi üniversitelerde öğrencilerini yetiştirmeyi misyon edinen kurumdan AIPAC’a yeni üyeler yetiştiği ve eski İsrail savunma bakanı Şaul Mofaz’ın silah fuarlarının finanse edildiği iddia edilmekte. Tercih edilmesi ile Amerika’ya ekonomik getirisi dışında, Starbucks’ı tercih eden bir insanın parasının dünyanın her tarafından her kesimindeki insana ulaşması ve dört yüz binden fazla insanın geçimine katkı sağlaması, birçok ülkenin ihracat yapılan şirketler listesinde bulunarak onların büyümesine yardımcı olması, dünyaya tartışmasız sunduğu olumlu katkılardan. Bunun yanında kurucusunun katliamlarla adı geçen isimlere finansal destek sunduğu öne sürülen ve  dünyayı  huzursuzluğa itebilecek durumlara sebebiyet verebilecek bir fonun bağışçılarından olması, bu zincir kahve mağazasını tercih etmenin dünya üzerinde olumsuz etkilere de yol açabilecek bir tercih olduğunu göstermektedir. 

Yüzde 38,5’lik bir tercih oranıyla ülkemizde kendine ikinci sırada yer bulan Kahve Dünyası, beş ülkede iki yüzden fazla mağaza ile toplam dört yüz elliden fazla noktada müşterileri ile buluşmaktadır. Brezilya, Kosta, Rika, Kenya, Kolombiya ve Guatemala kahvelerinin yetiştiği ülkelerin başında gelmektedir. Darüşşafaka Cemiyeti, TEMA gibi birçok kurumun sosyal sorumluluk projesinde yer almayı da eksik etmemektedir. Starbucks’a oranlar daha mahalli ve küçük kalan bu şirketi tercih ederek misyonu Türk kültürünü ve usulünü dünyaya tanıtmak ve güzel şekilde yerine getirmek olan bir şirkete katkı sağlanabilir fakat Starbucks’ın yaptığı kadar geniş çapta projelere ve katkı sağladığı insan sayısı kadar insana katkı sağlanması söz konusu olamaz.

Ülkemizde en çok tercih edilen kahve markalarından birincisi Kuru Kahveci Mehmet Efendi’dir. Genellikle yerli ürünleri kullanan ve milliliği ön planda olan bu şirket çeşitli yurt içi ve yurt dışı fuarlarda yer alarak Türk kahvesinin sunumunu yapmaktadır. Tercih edilmesi, küresel anlamda Türk kahvesinin daha fazla tanınması ve Türkiye merkezli olmasından ülkemize ekonomik katkıyı beraberinde getirir.

Kuru Kahveci Mehmet Efendi’den sonra Starbucks ve Kahve Dünyası marka kahvelerden önce Nescafe geliyor. Nestle’nin bir alt markası olan Nescafe kahvelerini büyük oranla Brezilya, Vietnam, Kolombiya ve Endonezya’dan tedarik ediyor. Nestle’nin dünya üzerinde bulunan beş yüz fabrikası ve Nestle Türkiye’de doğrudan ve dolaylı olarak çalışan toplam yedi bin kişi mevcut. İsviçre merkezli şirketin karbon ayak izini azaltma yönünde çok ciddi çalışmları bulunmaktadır. Kuru Kahveci Mehmet Efendi’nin tersine dünyanın farklı yerlerindeki ülkelere ekonomik girdi sağlaması, İsviçre’ye ekonomik getirisi ve yarattığı istihdam, tercih edilmesinin bir sonucudur.