Son zamanlarda kripto dünyasını şekillendiren bir gelişme var: Bitcoin Spot ETF. Bitcoin yarılanmasının da önüne geçerek piyasalardaki hareketleri şekillendiren bu haber gündeme birkaç ay önce düştü. Dünyadaki en büyük yatırım kuruluşu olan Blackrock’ın ETF başvurusu ile Bitcoin fiyatı 30000 doların üzerini gördü ve sonrasında da devam etti. Peki, bu Bitcoin Spot ETF’si nedir, neye yarar ve yatırımcılar ile kripto ekosistemini neler bekliyor?
Öncelikle ETF’nin ne olduğuyla ve neyle karşı karşıya olduğumuza bakalım. ETF (Exchange-Traded Fund), Türkçe'de "borsada işlem gören fon" olarak çevrilebilecek, bir yatırım fonu türüdür. ETF’ler birçok yatırım aracının birlikte harmanlanmasından, farklı tür yatırım araçlarından, tahvil gibi borçlanma araçlarından oluşabilirler.
Bu detaylardan bağımsız olarak bizi ilgilendiren kısıma gelecek olursak aslında Bitcoin ETF gündemi yeni çıkmış bir durum değil. 2021 rallisinde de gündeme gelmiş olan hatta var olan bir şey. Ancak burada önemli olan gündemimiz Spot ETF başvurusu yapılması. Bundan daha önce Avrupa borsalarında Bitcoin Futures (Vadeli) ETF’si bulunuyordu ancak bu ETF rallinin sonlarına doğru gelmiş olan bir longonly (Sadece yükselişlere odaklı) yatırım fonuydu. Aynı zamanda bu ETF Jacobi Asset Management’a aitti ve bu da düşük hacimli olan bir ETF olduğu anlamına geliyordu ve Bitcoindeki düşüşlerle beraber gündemden düştü. Buradaki farkı anlamak için Futures ve Spot ETF’lerin sistemini anlamak gerekiyor. Futures yani vadeli ETF’lerde fiyata yatırım yaparsınız, fiyat önümüzdeki belli bir vadede yükselecekse alım pozisyonunda bulunursunuz ve talebe göre fiyatlar belirlenir, yani Bitcoin’in hareketlerine doğrudan endeksli değildir. Vadeli ETF’lerde bir karşılık bulunmazken Spot ETF’lerde karşılıklar bulunur ve SEC (Amerika’daki SPK’nın karşılığı olan piyasa denetleme kurulu) tarafından bu karşılıklar denetlenir. Yani Spot ETF demek o ürünün büyük yatırım kuruluşları tarafından satın alınacağı ve geleneksel borsalarda satılacağı anlamına gelir. İşte Bitcoin’i ilgilendiren gelişme de tam olarak bu. Blackrock, Wisdom Tree gibi trilyon dolarlık hacimlere sahip yatırım şirketlerinin peşi sıra Spot ETF başvurunda bulunması Bitcoin’e girebilecek milyarlarca dolarlık hacim anlamına geliyor. Kriptoların toplam hacminin 1,4 trilyon dolar olduğunu düşünürsek bu büyük bir gelişme. Bu sadece Bitcoin karşılıklarıyla da gerçekleşmiyor. Geleneksel borsalarda Bitcoin’in erişilebilir olması birçok yeni yatırımcıyı da buraya çekecek çünkü kripto borsalarına kıyasla çok daha kolayca bankalarından bile Bitcoin’e ulaşabilecekler. Bunun yanında güven anlamında da Bitcoin dijital altın olarak görülmeye başlanıyor. Bu ETF’nin arkasında bulunan Blackrock gibi şirketler risk iştahı daha düşük yatırımcı profillerine de ulaşılabilmesine olanak sağlayacak. Ayrıyeten kripto ekosisteminin bu kadar gündemde olması da kullanıldığı yerlerin artması açısından bir avantaj olarak karşımıza çıkıyor.
Peki, bunu ne tetikledi ve bu ETF’ler önümüze gelecekler mi? Bu sorunun cevabının “evet” olmasının ihtimalini arttıran birkaç gelişme peş peşe oldu. Öncelikle Grayscale’ın SEC ile Spot ETF’ler üzerine olan davası Grayscale lehine sonuçlandı ve bunun üzerine Blackrock, Grasyscale’nin ETF’sine benzer bir yapıda olan bir ETF başvurusunda bulundu ve bunun için Coinbase ile anlaştı. Bunlar büyük oyuncular ve bugüne kadar Blackrock’ın 568 ETF başvurusunun sadece bir tanesi reddedildi. Aynı zamanda Coinbase SEC tarafından denetlenen ve kabul gören Amerika’nın en büyük kripto borsası. Bunun yanında kripto ekosistemine güç katan başka olaylar da oldu.
Ripple’ın 5 yıl süren davasını kazanması, Bitcoin’in bir emtia kabul edilmesi de Spot ETF ihtimalini giderek güçlendirdi. ETF başvurularının 2024’ün ilk aylarında cevap bulması bekleniyor.
Gelelim piyasanın durumuna ve altcoinlere. Bu ETF haberleri gelene kadar kriptolar Bitcoin’in 16.000 doları gördüğü yoğun bir ayı piyasası içindeydi. Rusya-Ukrayna Savaşı, madencilik yasakları, kripto borsalarının batışları, “stable coin” davaları ve FED’in parasal sıkılaşma politikalarıyla gelinen bu noktadan kriptoları ayağa kaldıran bu pozitif haber akışını destekleyen bir diğer gelişme de Bitcoin yarılanması. Boğa döngülerinin habercisi olan bu olayla beraber ETF onayının gelmesiyle Bitcoin fiyatını 2024 sonu, 2025 ortalarında çok farklı seviyelerde görebiliriz. Ancak başından beri konuştuğumuz bu olaylarda ana aktör Bitcoin’di çünkü diğer kripto varlıklardan farklı olarak Bitcoin proof of work sistemiyle çalışıyor ve bu onun altın gibi bir emtia olarak kabul edilmesini ve ETF yapılabilmesini sağlıyor. Yakın zamanda Proof of Work sisteminden Proof of Stake sistemine geçen Ethereum için ve diğer farklı blok zincir sistemlerine sahip altcoinler için bu durum geçerli değil. Piyasaya giren paranın çoğu Bitcoin’e akıyor, Bitcoin’in piyasa dominasyonu giderek artıyor, Bitcoin Ethereum’dan daha iyi performans vererek dikkat çekiyor. Bu nedenle altcoinler için pozitif havanın rağmen oluşmasına biraz daha vakit olduğu söylenebilir. Ancak buna rağmen Ripple dava süreci etkisiyle, Solana ve Avax gibi büyük market hacimli altcoinler ise marketteki güvenilirlikleriyle ralli yapıyorlar. Solana 14 dolardan 65 doları, Avax 9 dolardan 19 doları ve Ripple 0,45 dolardan 0,90 doları gördü. Ancak genel altcoin piyasası geriden geliyorken Bitcoin 16000 dibinden 38000 doları görmeyi başardı. Bundan sonra ekosistemi için neler olacağına dair görüşlerime gelecek olursam, bu gelişmeleri olumlu karşılayanlardanım.
Merkeziyetsizlik tartışmaları açısından ETF’ler bir risk olarak görülse de FTX borsasının batışından sonra görülen güvensizliğin yeniden düzeltilmesi ve kriptolarının kullanımı ile görünümünün artması için bu gibi gelişmeler oldukça önemli.
Aynı zamanda Blackrock gibi şirketlerin Bitcoin karşılıkları tutuyor olmaları da piyasadaki hacmi ve hareketleri çok daha kontrollü kılan bir şey olacak. Bu gelişmelerin devamında önümüzdeki yıllarda illaki altcoinler için de olumlu görüşler yaygınlaşacaklardır. Şu anki görünüm ışığında Bitcoin’e portföylerde önemli ölçüde yer vermek, borsa yatırımlarına kripto yatırımları da eklemek gerekiyor.
Comments